Nhà Nước Khởi Tạo: Giải Những Huyền Thoại Về Vai Trò Của Nhà Nước Và Khu Vực Tư Nhân

Cuốn sách đã vạch trần một cách toàn diện huyền thoại về một nhà nước uể oải, quan liêu so với một khu vực tư nhân năng động, sáng tạo. Trong một loạt các nghiên cứu từ các ngành công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano, Giáo sư Mariana Mazzucato cho thấy điều ngược lại là: khu vực tư nhân chỉ có được sự can đảm để đầu tư sau khi nhà nước khởi tạo đã đầu tư rủi ro cao trước đó. Trong một chương của cuốn sách được phân tích chuyên sâu, bà tiết lộ rằng mọi công nghệ tạo ra chiếc điện thoại iPhone thông minh đều được chính phủ tài trợ: Internet, GPS, màn hình cảm ứng và trợ lý Siri kích hoạt bằng giọng nói.

Mazzucato cũng đưa ra luận điểm rằng trong lịch sử của chủ nghĩa tư bản hiện đại, Nhà nước không chỉ sửa chữa những thất bại của thị trường, mà còn tích cực định hình và tạo ra thị trường. Làm như vậy, nhà nước có thể nhận được phần thắng và đôi khi cũng chấp nhận những thất bại. Tuy nhiên, bằng cách không thừa nhận vai trò của Nhà nước trong việc chấp nhận rủi ro tích cực như vậy và nói rằng nhà nước chỉ đứng ngoài cổ vũ trong khi khu vực tư nhân đang làm việc cật lực, chúng tôi đã kết thúc việc tạo ra một “hệ thống đổi mới”, theo đó khu vực công cộng xã hội hóa những rủi ro, trong khi phần thưởng được tư nhân hóa. Cuốn sách này xem xét làm thế nào để thay đổi động lực bất thường này để tăng trưởng kinh tế không chỉ diễn ra một cách thông minh mà còn chứa đựng cả lợi ích.

NHẬN XÉT – BÌNH LUẬN CỦA CÁC CHUYÊN GIA

Công trình này xứng đáng là cuốn sách gối đầu giường cho tất cả những ai quan tâm về vai trò của nhà nước và mối quan hệ giữa khu vực nhà nước và tư nhân. – GS.TS. Phạm Quang Minh, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội

“Nhà nước Khởi tạo” đem lại một cách nhìn mới mẻ và đầy thuyết phục về vai trò đặc biệt của nhà nước trong công cuộc phát triển. Vai trò này không chỉ dừng ở kiến tạo hệ sinh thái tương sinh nhà nước-doanh nghiệp và thúc đẩy nỗ lực sáng tạo mà còn ở việc sáng suốt nắm bắt các đổi thay cách mạng để đẩy nhanh hành trình đi tới tương lai. – PGS.TS. Vũ Minh Khương, Đại học Quốc gia Singapore

Cuốn sách này là môt nghiên cứu mới mẻ, rất đáng đọc đề cập đến chủ đề thời sự nhất của giai đoạn phát triển năng động hiện nay trên thế giới.- TS. Lê Đăng Doanh, Thành viên Ủy ban Chính sách Phát triển của Liên Hiệp Quốc (2016-2018)

Những ý tưởng và bài học được phân tích sắc sảo, cặn kẽ trong cuốn sách này hi vọng sẽ giúp Việt Nam tìm được cách để nhà nước kiến tạo đang được xây dựng mang thêm những tố chất khởi tạo, đặng cùng cộng đồng doanh nghiệp và toàn dân vươn lên, biến giấc mơ Việt Nam thịnh vượng thành hiện thực trong một tương lai không xa. – Bà Phạm Chi Lan, Chuyên gia Kinh tế

Định vị vai trò và xác định hành động của nhà nước khi can thiệp vào thị trường, dù trong bối cảnh truyền thống hay bối cảnh bùng nổ đổi mới sáng tạo, giống như nghệ thuật dùng kiếm cổ xưa. Tác giả cuốn sách này cố gắng chỉ ra cách rèn một thanh kiếm sắc, và thuyết phục bạn dùng nó mà không run sợ. TS. Nguyễn Đức Thành

Cuốn sách phát hành đúng thời điểm Việt Nam đang dịch chuyển sang mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo. Mazzucato đưa ra những bằng chứng lịch sử kinh tế thuyết phục về việc chính phủ của quốc gia nào chủ động hành động giống như các doanh nhân khởi nghiệp, không phung phí chi tiêu công cho các nhu cầu ngắn hạn, ưu tiên nguồn vốn đầu tư công thích đáng cho phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, quốc gia đó sẽ đạt được tăng trưởng tốt hơn trong dài hạn. – Ông Đinh Tuấn Minh, Trung tâm Nghiên cứu Giải pháp Thị trường cho các vấn đề Kinh tế – Xã hội

Trong lúc kinh tế học tưởng chừng không còn gì mới để nói về vai trò của nhà nước, Mariana Mazzucato đã tạo nên một cơn địa chấn, khai sáng về một nhà nước tiên phong trong đổi mới sáng tạo. – TS. Nguyễn Tuệ Anh, Đại học Oxford

“Nhà nước khởi tạo” không chỉ giải toả bớt những định kiến tiêu cực bấy lâu về vai trò của nhà nước trong xã hội hiện đại. Hơn thế, Mariana Mazzucato còn chỉ ra rằng, hành động táo bạo và thái độ sẵn sàng chấp nhận rủi ro là hai trong số những điều kiện cần thiết để nhà nước có thể đảm nhiệm được vai trò mở đường và dẫn lối tiến trình phát triển quốc gia. – TS. Nguyễn Văn Đáng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

Giáo sư Mariana Mazzucato đã đập tan luận điệu cho rằng Nhà nước Mỹ là một Nhà nước tối giản và không can thiệp bằng cách đưa ra những bằng chứng cho thấy Chính phủ Mỹ đã dùng nhiều phương thức khác nhau để hỗ trợ doanh nghiệp, chủ động khởi tạo và thúc đẩy phát triển các thị trường mới. Việt Nam sẽ học được nhiều điều từ cuốn sách này trong nỗ lực xây dựng một Chính phủ kiến tạo của riêng mình. – Nguyễn Việt Hoàng, Chương trình Nghiên cứu Kinh tế học mở rộng (Broaden Economics)